Een spreuk van Seneca is de inspiratie geweest tot het schrijven van dit boek.
Nullum magnum ingenium sine mixtura dementiae fuit
‘Er heeft nooit grote genialiteit bestaan zonder een zweem van waanzin.’
Seneca
In Bernini’s waanzin keert Margreet Hofland terug naar de 17de eeuw in Italië. Het barokke Rome is ook de achtergrond van haar vorige romans: ‘Het genie van Rome’ en ‘Duizend levens’. De hoofdpersonen zijn Bernini en Borromini, twee kunstenaars die uiterlijk en innerlijk zoveel van elkaar verschillen als maar mogelijk is. Zij maken Rome tot de majestueuze stad, die een paus waardig is, maar kunnen niet samenwerken. Hun rivaliteit mondt uit in moordlust en haat. Als Bernini de opdracht krijgt om de klokkentorens van de Sint-Pieter te bouwen, eindigt dit in een ramp die Borromini had kunnen voorkomen, maar dat niet deed. Dan ontstaat een gevaarlijke driehoeksverhouding tussen hen en de aantrekkelijke Costanza Bonarelli, een duivels pact dat uiteindelijk een van hen het leven kost.
Margreet Hofland heeft voor het schrijven van deze roman het nodige onderzoek verricht. Alle opgevoerde personen van enige betekenis hebben echt bestaan. De meeste voorvallen zijn waar gebeurd, behalve de relatie tussen Costanza en Borromini.
Verantwoording
Er is veel onderzoek aan deze roman voorafgegaan. De meeste voorvallen zijn waar gebeurd, behalve de relatie tussen Costanza en Borromini. Over Costanza is na haar gevangenisstraf niets meer in de boeken terug te vinden.
Alle opgevoerde personen van enige betekenishebben echt bestaan.
Recensies
Eind 16de eeuw in Rome leidt de liefde van de jonge kardinaal Emilio Sfondrati en de adellijke Beatrice Cenci tot een geheime relatie, waarin hun betrokkenheid bij de heilige Cecilia een grote rol speelt. Nadat Beatrice is onthoofd omdat ze de vader die haar verkrachtte heeft helpen doden, vindt Emilio op haar aanwijzingen het graf van Cecilia, waarin zich een schaal bevindt die wordt opgeëist door moslim Aziz Ma’ali. Hij probeert Emilio te chanteren, maar deze kan de schaal houden door Aziz te doden. Aziz neemt in de persoon van Mohammed Atta op 11 september 2001 wraak door de terroristische aanslag op het WTC New York, waar de schaal blijkt te zijn. Hofland debuteerde in 2003 met de goed besproken roman ‘Het genie van Rome’. Deze tweede speelt grotendeels in dezelfde tijd en op dezelfde plaats. Wie haar debuut waardeerde, zal ook deze roman waarderen, waarin het verhaal over Beatrice en Emilio boeiend is; het tijdsbeeld is goed, de link naar de aanslag op het WTC origineel.
– Drs. Madelon de Swart NDB Biblion
Van alle boeken met complottheorieen rond de aanslag op het World Trade Center is die van Margreet Hofland de meest originele. Haar kennis van de Italiaanse kunst en cultuur van de zestiende en zeventiende eeuw zorgde ervoor dat ze op de hoogte was een gruwelijke vadermoord in 1598 en de onthoofding van Beatrice Cenci in 1599. Beide op 11 september. De schrijfster laat zien dat gebeurtenissen in een ver verleden hun invloed hebben tot op de dag van vandaag. Ze zet de lezer voor een dilemma door beurtelings te verhalen over de ons bekende aanslag van 9/11 en de zeker zo onthutsende ervaringen van Beatrice Cenci. Het zet de lezer aan tot doorlezen, die wil immers weten hoe het verder gaat. En los van het verrassende plot zijn er dan ook nog de immense hoeveelheid kennis en feitjes die de schrijfster gebruikt om haar schilderende en poserende personages tot leven te wekken.
De lezer van deze spannende roman krijgt daarmee een college kunstgeschiedenis cadeau.
– Peter de Rijk – Kunst & Cultuur, Amsterdam FM (Radio)
Wat hebben de H.Cecilia, een Romeinse vadermoord en 11 september met elkaar te maken? Margreet Hofland schreef erover. Een kardinaal, een koor, acteurs en een film. En dat allemaal op één warme avond, eerder deze week, tussen de welvoorziene kasten van Boekhandel Buddenbrooks aan het Noordeinde.
Aanleiding: het verschijnen van de tweede roman van de Haagse schrijfster Margreet Hofland. Zij verwierf enige bekendheid met het drie jaar geleden verschenen boek Het genie van Rome, waarin het leven van de schilder Caravaggio centraal staat. De nieuwe roman heet Duizend levens. Ook nu weeft Hofland met zeer verschillende historische draden een ingenieus verhaal, dat culmineert in de ramp van 11 september 2001. Zij legt een verband met 11 september 1598 toen in Rome een vadermoord werd gepleegd en met dezelfde datum één jaar later, toen de moordenares werd geexecuteerd. Ook het leven en martelaarschap van de H. Cecilia spelen een rol.
Er was rond de boekpresentatie een compleet historisch-theatraal programma georganiseerd en de boekhandelaren Hans Spit en Lex Huis – altijd in voor iets geks- stelden graag hun winkel annex galerie beschilkbaar. En die zat stampvol, want bijna alle Hofland- en Buddenbrooksfans waren present.
Kardinaal Emilio Sfondrati (Diederick Cannegieter) ontving de gasten en trad op als spreekstalmeester. Forensich expert prof. dr. G.J.R. van der Maat hield een komische inleiding over de Hollandse heiligen Adelbert en Jeroen (veel gesleep met relieken en gedoe tussen katholieken en protestanten).
– Herman Rosenberg (AD, Haagse Courant)
Bernini’s waanzin is Margreets Hoflands beste boek. Dat staat buiten kijf. Door zich te beperken tot weinig personages, die stuk voor stuk karakters genoemd mogen worden, komt het drama dat een gevolg is van hun persoonlijkheid volledig tot zijn recht. Bernini’s waanzin leest als een trein, staat bol van de informatie over Rome ten tijde van de Barok zonder dat het storend wordt en is het zomerboek bij uitstek. Zeker als je naar Rome gaat.
– Recensie Literatuurplein door schrijver/journalist Ezra de Haan
Voortreffelijke, boeiende, ontroerende, in mooi Nederlands geschreven, goed ingeleefde en goed onderbouwde roman met prachtige beschrijvingen.
– Livia Visser-Fuchs over ‘Bernini’s waanzin’ van Margreet Hofland voor NBD/Biblion 25 augustus 2014
Historische roman als klassiek drama
Margreet Hofland schrijft knappe historische roman.
In het Bernini Mysterie van Dan Brown moet de wereld gered worden door het oplossen van een raadsel aan de hand van de kunstwerken van Gian Lorenzo Bernini in Rome. Smeuïge onzin rondom deze zeventiende-eeuwse Italiaanse beeldhouwer die bijvoorbeeld het beroemde baldakijn in de Sint-Pietersbasiliek maakte. De Haagse schrijfster Margreet Hofland, die al een paar historische romans op haar naam heeft staan, neemt de historische werkelijkheid gelukkig wat serieuzer.
Hofland heeft het allemaal knap opgezet. Ook het schilderen van de historische werkelijkheid is overtuigend. Dit boek doet denken aan het werk van Thomas Rosenboom, die ook graag een menselijk drama laat ontrollen in een betekenisvolle fysieke context. Het slopen van een wijk, het bouwen van een schip.
– Thijs Kramer, fragment uit recensie Den Haag Centraal
Juni 2014
Uitgeverij: In de Knipscheer
232 pagina’s
Prijs: € 17,50
ISBN 978-90-6265-849-7